رخ نمایی از چهره بازیگر حضرت عباس (ع) با چه هدفی صورت می گیرد؟

 

بعد از کش و قوس های فراوان و تکذیب و تایید های مکرر، بالاخره روابط عمومی سریال مختارنامه اعلام کرد که قرار است بازیگری در این سریال نقش ابوالفضل العباس(ع) را ایفا کند که این ایفای نقش به همراه رخ نمایی از این هنرپیشه در همین نقش است.
استادی البته به تصویر کشیدن چهره دیگر شخصیت‌های اهل حرم را رد کرد. اما خبر مربوط به هنرپیشه حضرت عباس(ع) تایید شد.هر چند که نه استادی و نه میرباقری هیچکدام توجیه و دلیلی برای این رخ نمایی نداده‌اند. از طرفی مطمئنا کارگردان به همین سادگی دست به کاری نمی‌زند که می‌تواند تبعاتی داشته باشد.
استادی درباره این تصمیم‌گیری به مرجع و صادر کننده این اجازه نیز اشاره کرده‌است.او می‌گوید:" تنها چهره‏ی حضرت ابوالفضل(ع) در این سریال به تصویر کشیده شده است. این امر هم با نظر و موافقت آقای عزت الله ضرغامی رییس سازمان صدا و سیما صورت گرفت. قطعاً ایشان نیز ملاحظات فراوانی را لحاظ کرده‏اند و به عنوان رییس رسانه ملی، بر این مسأله نظارت داشته‏اند". اما باز هم مطلبی به عنوان دلیل ارائه نمی‌شود.
آیا این چهره‌نمایی نقش مهمی‌در فضای دراماتیک داستان دارد؟ اگر این چنین است چرا فقط برای همین شخصیت این اتفاق می‌افتد و دیگر اهل حرم به نمایش در نمی‌آیند. چه تفاوتی میان چهره‌نمایی از حضرت عباس علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها و علی اکبر علیه السلام است؟
آیا قرار است این حرکت در راستای روایت تاریخ تاثیری بگذارد؟ این گمانه نیز نمی‌تواند زیاد به واقعیت نزدیک باشد. این نقش آن قدر محوری نیست و نشان دادن قیافه یک بازیگر به جای اباالفضل العباس (ع) کدام گره از تاریخ را باز می‌کند.
تنها گمانه‌ای که به واقعیت نزدیک است جایگاه تبلیغاتی است که به این اتفاق نا معمول در عرصه سینما و تلویزیون داده می‌شود. مخاطب با یک فشار تبلیغاتی روبرو است که طی آن قرار است برای اولین بار چهره‌ای به عنوان حضرت عباس(ع) معرفی شود که اگر این گمانه واقعیت داشته باشد باید به این ماجرا با تامل نگریست. این مساله ساده‌ای نیست که از مقدس ترین شخصیت‌های مذهبی مردم به عنوان حربه‌ای تبلیغاتی استفاده شود. دیده‌شدن مختارنامه با هر انگیزه‌ای که باشد و هر نفعی که داشته باشد نمی‌تواند توجیهی برای سوء استفاده تبلیغاتی از مقدسات مردم و بهتر بگوییم شیعیان باشد.
از سوی دیگر طراحان و اجازه‌دهندگان به این تبلیغات تلویزیونی آیا به این نیاندیشیده‌اند که این سناریو چه اثرات بلند مدتی خواهد داشت.
چند سوال عمده مطرح است: اول اینکه بازیگری که به عنوان این نقش قرار است ایفای نقش کند کیست و چه سوابقی دارد.تیتراژ فیلم می‌گوید که او اولین بازی‌اش را در این نقش خواهد داشت. آیا این بازی آخرین نقش او نیز هست؟ تجربه‌های پیشین این ادعا را نفی می‌کند. چنانچه تا کنون هیچ یک از منابع مرتبط با سریال میرباقری اشاره‌ای به چنین شرط گذاری برای این بازیگر نکرده‌اند. ثبت چهره‌ی این بازیگر به عنوان چهره‌ای از عباس(ع) در ضمیر مردم چه نتایجی خواهد داشت آن هم زمانی که همین بازیگر نقشی متفاوت در سینما و تلویزیون ایفا کند.آیا ماجرای مالک اشتر تکرار می‌شود؟ در حالی که عباس بن علی (ع) مالک نیست و شخصیت‌اش در میان مردم ایران ریشه دار تر از این مسائل است.
اگر چه روابط عمومی سریال مختارنامه تنها اجازه عزت الله ضرغامی را به عنوان حجت شرعی برای رخ نمایی از هنرپیشه‌ای در نقش حضرت عباس(ع) مطرح کرده‌است، اما احتمالا با بالا گرفتن بحث بر سر این رخ نمایی بحث اجازه‌نامه شرعی برای این کار نیز به میان می‌اید و چه بسا برای این عملکرد حجت‌هایی مطرح شود. خیلی ساده به ماجرایی مشابه اشاره کنیم. چندی پیش مقامات مسئول با اطلاع رسانی وسیع استفاده از شمایل هایی منتسب به اهل بیت خصوصا عباس(ع) را در هیئات مذهبی ممنوع کردند و حتی با قوه اجرایی اقدام به جمع‌آوری این تصاویر کردند. در حالی‌که این تصاویر و موارد مشابه آن در میان مردم به عنوان شمایل و نه واقعیت شهرت داشته و ریشه در فرهنگ بومی دارد. از طرفی مقامات مسئول به درستی استدلال کردند که این تصاویر صامت موجب وهن در دین است. حال چگونه است که تصاویری که در میان مردم به شمایل شهرت دارند و ساکتند و نمی‌توانند پس از کشیده شدن حاشیه داشته باشند موجب وهن اسلام هستند و بازیگری یک بازیگر آن هم در فضایی تاریخی در حالی که به مخاطب القاء می‌شود که در حال دیدن یک واقعه تاریخی است، وهن نیست و شرعی خواهد بود.
باید دید نگاه تبلیغاتی و هالیوودی که بر رسانه ملی و تصمیمات آن سایه افکنده تا کجا پیش خواهد رفت و تا به چه اندازه سبب گرفته شدن تصمیمات منفعت طلبانه آن هم با دستاویز قرار دادن مقدسات مردم دارد.