تنها نایب ایرانی امام زمان (عج)

محمد بن عثمان، دومین نایب امام زمان (ع)، در شهر بغداد، ده نماینده داشت که به او کمک می کردند. حسین بن روح یکی از آن ها بود. با این که نماینده های دیگر به محمد بن عثمان نزدیک تر بودند، ولی او حسین بن روح را جانشین خود کرد. حسین بن روح، در زمان امام یازدهم هم از یاران ویژه بود. می گویند در اولین نامه که امام زمان (عج) نوشت، درباره او چنین نظری داشت: «ما او را می شناسیم. خداوند خوبی ها و رضای خود را به او بشناساند و او را با توفیقات خود سعادت مند گرداند. از نامه او اطلاع یافتیم و به وثوق او اطمینان داریم. او نزد ما جایگاهی دارد که او را مسرور می گرداند. خداوند احسان و نیکی خود را درباره او افزون کند. انه ولی قدیر و الحمدلله لا شریک له و صلی الله علی رسوله محمد و آله و سلم تسلیما.»

ابوالقاسم حسین بن روح، از خاندان بزرگ شیعه ایرانی، به نام نوبختی بود. این خاندان در بغداد، مرکز خلافت بنی عباس می زیستند و به یاری دانش مندان و دولت مردان، از شیعیان حمایت می کردند. حسین بن روح، به دانش و خرد معروف بود و حتی اهل تسنن به او احترام می گذاشتند، ولی او مجبور بود تقیه کند. شیعیان در این که او نماینده امام است، تردیدی نداشتند. با این همه، چند نفر بودند که از روی حسادت، مقابل او ایستادند. یکی از آن ها، شلمغانی بود. او از نمایندگان محمد بن عثمان بود. حسین بن روح، مدتی که مخفیانه زندگی می کرد، به یاری شلمغانی با شیعیان ارتباط داشت، ولی بعدها شلمغانی ادعای پیغمبری و خدایی کرد و سرانجام به دار آویخته شد.

نایبان امام می کوشیدند توجه مخالفان را جلب نکنند، ولی شهرت حسین بن روح و رسیدگی او به کارهای شیعیان، سبب شد پنج سال در زندان باشد. البته می گفتند به دلیل پولی که به دیوان حکومتی بدهکار بوده، او را به زندان انداختند. پس از آزادی او، چون چند نفر از خاندان نوبخت به مقام رسیده بودند، دیگر کسی مزاحمش نمی شد و او جایگاه و احترام خود را بازیافت و تا پایان عمر، سرپرست شیعیان بود.

حسین بن روح نوبختی، 18 شعبان 326 هـ . ق در سرداب سامرا درگذشت، جایی که آخرین بار امام را دیدند.